Kremlin’in 15 Temmuzu ya da Wagner’in Günah Galerisi

Öncelikle şu tespiti yapalım: Rusya’nın tarihi ‘megola ideası’ uğruna başlattığı son savaşın üzerinden geçen yaklaşık bir buçuk sene içerisinde düşmüş olduğu en aciz duruma şahitlik ediyoruz. Rus emperyalizminin cezaevi kaçkını, suç makinası, kiralık katillerden oluşturduğu, özellikle Afrika ve Asya’nın kaotik ortamlarında kritik roller üstlenen, kirli ajandası olan, sicili bozuk paralı askerlerinden oluşan Wagner, silahını patronuna doğrulttu. Rusya’da yaşananların en sade tarifi budur.

Paralı askerlik nedir, askerlik parayla olur mu?

Bu yapılanma her şeyden önce askerlik mesleğine hakarettir, bütün kutsalları hiçe saymaktır. Vatanı milleti için, inançları uğruna ölümü göze alamayan katil sürülerinin, bir kefesinde dolar olan terazinin, diğer kefesine canını koyması, onun için ölüp-öldürmesi ne insani, ne ahlaki ne de hukuki bir gerekçeye dayandırılabilir. Savaşın meşru bir hedefi, hukuki bir zemini, ahlaki bir boyutu olmak zorundadır. Bunun dışındaki savaşlar katliamdır, zulümdür ve soykırımdır.

Wagner ve benzeri suça bulaşmış, cibilliyetsiz ve soysuz katil sürüleri, asla dün Anadolu’da, bugün deşik mustazaf toprak ve toplumlarda yaşanan müdafaa-i hukuk, kuvayi milliye ve milli mücadele ruhuyla, vatan savunması yapan sivil yapılarla kıyaslanamaz. Onlar çokuluslu emperyalizmin, işgal ve işbirlikçilerine karşı onurlu ve namusla çarpışan kahramanlardır. Özgür Suriye Ordusu, Hamas ve yakın tarihte Rus ve ABD işgaline karşı direnen Afgan mücahitleri bunun en bariz örnekleridir.

Gelinen noktada bu krizin nereye nasıl evirileceğini tahmin etmek kolay değil. Perestroyka (yeniden yapılanma) dönemine üç ay gibi bir süre orada yaşayarak kısmen tanıklık etmiş birisi olarak, Sovyetlerin küllerinden Rusya Federasyonu gibi süper bir güç oluşturan Putin’in, bu krizin de üstesinden geleceğini tahmin ediyorum. Komünist bir geçmişe sahip ordu-devlet geleneğinden gelen Rus halkının devletinin yanında duracağına inanıyorum.

Buna rağmen nükleer yatırımlar, enerji ve tahıl krizi, Ukrayna savaşında arabuluculuk, Suriye sorunu gibi sıcak konularda derin ilişkiler yürüten Türkiye hariciyesinin olayın patlak vermesinin üzerinden 17 saat geçmiş olmasına rağmen bir açıklama yapmamasını anlayışla karşılıyorum. Zira NATO müttefiklerinin tıpkı 15 Temmuzda olduğu gibi “endişeyle izliyoruz.”, “diğer bölgelere de yayılma ihtimali var.” gibi, Putin’in devrilmesi için avuç ovuşturdukları bir ortamda sessiz kalması ‘sükût ikrardandır.’ kabilince zımni bir destek olarak yorumlanabilir.

İlerleyen saatlerde Cumhurbaşkanı Erdoğan Rusya lideri Putin’i telefonla arayarak, sorunun akl-ı selim ile çözülmesi gerektiğini telkin ettiği ajanslara düştü. Erdoğan’ın görüşmede;

"yaşananların en kısa sürede uhuletle ve suhuletle çözülmesi için Türkiye olarak üzerimize düşeni yapmaya hazırız." ifadelerini kullandığı aktarıldı.

Bu görüşmenin Putin’in FETÖ konusunda ön alan tutumu ve 15 Temmuzdaki duruşu göz önüne alındığında ne kadar önemli olduğunu belirtmeme gerek yok sanırım.

"Putin'in şefi" ve Ukrayna savaşındaki etkinliklerinde dolayı “Rusya Federasyonu Kahramanı”  unvanı ile anılan Wagner’in kurucusu Yevgeni Viktoroviç Protojin 1 Haziran 1961'de, o zamanki ismi Leningrad olan St. Petersburg’ta doğdu. Putin’in hemşerisi. 18 yaşında hırsızlıktan hüküm giydi, 9 yıl yattı. Sosisli sandviçle çıktığı yolculuğa zincir restoranlar, kremlin ve kızıl ordunun yemek, temizlik ve inşaat ihaleleriyle devam etti. Protojin’in yükselişi Rusya’nın yükselişiyle paralellik arz etmektedir.(1991-1997) Tam manasıyla “besle kargayı, oysun gözünü.”

1 Mayıs 2014’te büyük bir gizlilikle kurulan ve Rusya’yla beraber Afrika, Latin Amerika, Suriye ve Ukrayna’da faaliyetlerde bulunan Wagner’in ilk icraatı Kırım’ın ilhakı oldu. BBC'nin güvenlik uzmanı Prof.Tracey German’a atfen aktardığına göre; "Wagner'in ilk operasyonu 2014 yılında Rusya'nın Kırım'ı ilhak etmesine yardımcı olmaktı."

Wagner’in paralı askerleri 2015 yılından bu yana Suriye'de Esed hükümetine destek veriyor ve petrol sahalarını koruyor.

2019’da Libya’daki seçimlerde Kaddafi’nin oğlu Seyfülislam Kaddafi’ye maddi destek, Halife Hafter yanlısı güçlere ise askeri destek bulunuyordu.

Afrika'da tropikal ağaç, altın, elmas ticareti yoluyla büyük kazançlar sağlayan Wagner, elmas madenlerinin korunması için, Orta Afrika Cumhuriyeti tarafından ülkeye davet edilmişti.

Sudan'da da varlık gösteren grup, Moskova'nın bölgedeki nüfuzunu artırmaya katkı sağladı. Nisandan bu yana iç savaş yaşanan Sudan'da Wagner savaşçılarının ülkedeki altın madenlerini koruduğu düşünülüyor.

Mali hükümeti de ülkedeki 'İslamcı gruplara' karşı yine onları kullanıyor.

2017 senesinde,3 Gazeteci Wagner’in faaliyetlerini araştırmak için Orta Afrika’ya gitti. Ancak gazeteciler Temmuz 2018’de şüpheli bir şekilde öldürüldü. Cinayetten ise Wagner grubu sorumlu tutuldu.

İnsan hakları aktivistleri tarafından Libya, Ukrayna ve Suriye’de savaş suçları işlemekle suçlanan Wagner’in savaşçılarının yüzde 80'inin mahkûmlardan oluştuğu tahmin ediliyor. Zira Prigojin’in cezaevinde mahkûmlara yaptığı bir konuşmada: “Wagner’e 6 ay hizmet ederseniz özgür kalırsınız.” dediği ortaya çıktı.

Wagner lideri ABD seçimlerine müdahale ettiği için yaptırıma maruz kaldı ve FBI tarafından başına 250 bin dolar ödül kondu. Önce iddiaları reddeden Prigojin,7 Kasım 2022’de müdahaleyi itiraf etti, sonraki seçimlerde de müdahale edeceğini belirtti.

“Keser döner sap döner, gün gelir hesap döner.”

Ukrayna’da elli bin savaşçısı olduğu tahmin edilen Wagner’le Rusya Savunma Bakanlığı arasındaki gerginlik gizli bir şey değildi. Prigojin son zamanlarda özellikle Savunma Bakanı Sergey Şoygu’yu hedef alan ağır ithamlarda bulunmaya başlamıştı. Bahmut kuşatmasında art arda yaptığı açıklamalarla kendilerine yeterince mühimmat gönderilmediğini iddia ederek, 31 Mayıs 2023 tarihinde bakanlık yetkilileri hakkında soruşturma talep etti. Putin’den beklediği desteği göremeyince de Moskova’yı hedefe aldı ve namluyu Kremlin’e çevirdi.

Hülasa; Rusya’da yaşananların, terör örgütleriyle iş tutanların, paramiliter, gayri nizami yapılanmalara bel bağlayanların, akıllarını başlarına almalarına vesile olmasını umarım.

Nitekim “kem alatla, kemalat olmaz.” derler. Kötü aparatlardan mükemmel iş çıkmaz, vesselam. 

Not: Sayın Cumhurbaşkanının görüşmesi haberi yazı yayına hazırken duyuruldu.