Cahil Hoca - Jacques Rancière

Jacques Ranciere’in Cahil Hoca kitabı Zihinsel Özgürleşme Üstüne Beş Dersten oluşuyor

Cahil Hoca Milli Eğitim Bakanlığının 2016 yaz semineri için öğretmenlere tavsiye ettiği kitaplardan biridir.

Yazarı Fransız düşünür  Jacques Rancière (d. 1940)'dir.  Paris-VIII (St. Denis) Üniversitesi'nden felsefe profesörü iken emekli olmuştur.

Kitap 5 bölümden oluşmaktadır :

I. Zihinsel Bir Serüven

Il. Cahilin Dersi

lll. Eşitlerin Aklı

IV. Küçümseme Toplumu

V. Özgürleştirici ve Maymunu

1818 yılında, bugün Belçika sınırları içinde bulunan Leuven kentinin üniversitesinde, Fransız edebiyatı okutmanı Joseph Jacotot’un başından bir zihinsel serüven geçer.

Josep Jacotot, 1800’lü yılların başında Fransızca öğretmenliği yapmakta iken bir grup Hollandalı öğrenciye ders vermesi gerekir. Josep Hollandalı gençlere ders vermek ister, fakat Hollanda dilini bilmemektedir. Öğrenciler de Fransızca bilmemektedirler.

Her şeye rağmen hoca bu öğrencileri geri çevirmek istemez. Bir şekilde onlarla anlaşabileceğini düşünerek ders vermeyi kabul eder. Ders materyali olarak her iki dilde de basımı yapılmış olan Telemak isimli eserden istifade eder.

Hoca öğrencilerine kitaptan anladıklarını Fransızca olarak yazmalarını ister. Öğrencilerin çok fazla bir şey yazamayacaklarını düşünen hoca gördükleri karşısında şok olmuştur. Çünkü öğrencilerinin cümleleri acemi insanların cümlelerinden çok farklıdır. Öğrenciler adeta Fransızca bilen insanlar gibi yerli yerinde cümleler kurmuşlardır. Bu olay hocanın bakış açısında ciddi bir kırılmaya sebebiyet vermiştir.

Yaklaşık 30 yıl boyunca klasik metotlarla eğitim öğretim veren hoca bu olay sayesinde eğitim öğretimin bilinen kurallar dışında da yapılabileceğini, bunun için en önemli etkenin öğrencilerdeki öğrenme arzusu olduğu kanaatine varmıştır. Hoca mazeretlere sığınmak yerine harekete geçmenin çok faydalı olduğunu düşünür.

Bu olaydan sonra hoca, küçük çocukların hiç kimsenin açıklama yapmasına gerek duymadan ana dillerini öğrendiklerini, öğrencilerin de çok fazla açıklamaya gereksinim duymadan yeni bilgiler öğrenebileceğini düşünür. Geleneksel eğitim öğretimin öğrencileri sınırladığı kanaatine varır.

En nihayet Josep Jacotot, klasik ve açıklamaya dayalı eğitim sisteminin öğrencileri aptallaştırdığını ve onlara “Açıklama yapmadan siz bir şey anlayamazsınız.” mesajı verdiğini düşünmeye başlar. Bundan dolayı da klasik eğitim sisteminin değiştirilmesi gerektiği kanaatine varır. Jacatot, yaşamış olduğu bu deneyimden sonra hiçbir açıklama yapılmasa bile öğrencilerin bilgileri öğrenebileceklerini anlamış olur.

Ona göre öğrencilerin bu yeni öğretim sistemini uygulayabilmeleri için zihinsel olarak özgürleşmeleri gerekmekteydi. Öğrenciler zihinlerini gerektiği gibi kullanmaları halinde cahil bir hocanın öğretemediklerini kendi kendilerine öğrenebileceklerdi. Kısaca hoca özgürleştirilmeden eğitilen kişilerin aptallaştırıldıklarını düşünmektedir.

Yeni sistemde Jacatot, tüm öğrencilerin bir açıklama yapılmasına gerek olmadan istedikleri her şeyi öğrenebileceklerini savunmaktadır. Ona göre bu durum tüm bireylerin de eşit zekaya sahip olduklarını da açıklar niteliktedir.

Yeni öğretim anlayışına göre akıl sahibi her insan istediği her şeyi öğrenebilir. Bunun için yapılması gereken en önemli şey, yapılması gerekenlerin dilini öğrenmektir.Dehanın sırrı; öğrenmek, tekrarlamak, taklit etmek, tercüme etmek, ögelerine ayırmak, yeniden birleştirmektir.

Jacques Ranciere’nin Cahil Hoca isimli kitabında geleneksel eğitim sisteminin sorgulanması ve evrensel eğitim yöntemlerine dikkat çekme amaçlanmıştır.

Yayına Hazırlayan: Veli Aydoğan - Her Taraf Haber  - Kültür Sanat Servisi